Coenen Sättele Architecten

Prijsvraag Düsseldorf Halbinsel Kesselstraße

Het havengebied van Düsseldorf was oorspronkelijk uiterwaarde en later landbouwgrond aan de Rijn voorafgaand aan de periode waar het gebied als industriehaven gebruikt werd. Met de ontwikkeling van de Medien Hafen aan het begin van de jaren 90 jaar is de industriehaven functie door de jaren heen altijd verder naar westen verschoven en heeft plaats gemaakt voor dienstverleningsfuncties, kantoren, evenals recreatiefaciliteiten, hotels en horeca. De verder ontwikkeling van Medien Hafen op het schiereiland Kesselstraße biedt de kans om een stuk landschap aan de stad en haar bewoners terug te geven.

Concept voor een resilient stadsdeel
Op basis van zijn bijzondere ligging tussen de Medien Hafen en de industriehaven heeft het schiereiland Kesselstraße zowel in stedenbouwkundige als functionele opzicht een belangrijke rol. Het eiland ligt enerzijds qua gebruik binnen afzienbare tijd op een grens en moet anderzijds verbindingen en ontwikkelingen in de toekomst mogelijk maken.
Het stedenbouw concept voor de ontwikkeling van het schiereiland Kesselstraße moet zodanig geconcipieerd zijn dat het adequaat kan reageren op een zich snel veranderende toekomst en de groene, compacte en veelzijdige stad van morgen. Een concept dat aanpasbaar is en een aantrekkelijke habitat maakt voor verschillende toepassingen, zowel tijdens de dag en avond en in elk seizoen. Om dit te bereiken, vereist het een strategie die zorgt voor een veerkrachtige, weerbare en adaptieve basis voor de ontwikkeling van het gebied en de verankering in de context. Tevens moet het concept fungeren als permanente imagedrager voor het schiereiland, waarmee mensen en bedrijven zich identificeren.
Een parklandschap kan als imagedrager functioneren. Een parklandschap als een plek voor nieuwe bedrijven, voor mensen die werken in de uitbreiding van de Medien Hafen, er aankomen als toerist van een riviercruise boot of in een hotel verblijven, ook voor buurtbewoners en watersport liefhebbers. Een park als aantrekkelijk leefgebied waar mensen werken, vrienden en collega's ontmoeten, sporten, concerten en tentoonstellingen bezoeken of de lunchpauze op het water doorbrengen. Het schiereiland van Kesselstraße wordt in deze visie het nieuwe Holzhafenpark.

Mobiliteit
Een innovatief, adaptief mobiliteitsconcept, dat het wegverkeer in de nabije toekomst aanzienlijk reduceert, is noodzakelijk om dit parklandschap mogelijk te maken. Anderzijds is mobiliteit voor ieder individu, maar ook de hele maatschappij belangrijk; dit betekent, dat een overall strategie m.b.t. de mobiliteit voor de stad ontwikkeld moet worden, die zeer aantrekkelijk en veelzijdig is, gemakkelijk in het gebruik, met een klaarblijkelijke toegevoegde waarde. Aan zo een dergelijk overall mobiliteitsconcept kan het nieuwe mobiliteitsconcept voor de Holzhafenpark aanknopen. De hoge kwaliteit van het Holzhafenpark , dat gekenmerkt wordt door een fijnmazig voetgangers en fiets netwerk op verschillende niveaus, is aan alle zijden verbonden met het bestaande wegenetwerk. Aantrekkelijk vormgegeven auto- en fiets sharingpoints zijn gemakkelijk te vinden en centraal gelegen onder het golvende dak van het Park. De straat langs het oever van het havenbekken B, is als attractieve promenade de hoofdontsluiting voor auto’s, taxi’s en bezorgdiensten. Automobilisten vinden hier de inritten naar het mobiliteitsniveau voor de verhuur- en deel auto's, evenals ondergrondse parkeergarage. De uitritten bevinden zich in het zuidelijke deel aan de Kesselstraße. Het noordelijke deel van deze straat heeft het karakter van een voetgangerszone, die in het geval van hoogwater de functie van de promenade over kan nemen. Normaal gesproken wordt deze zone tussen het stadstrand en de Parkwelle gekarakteriseerd door bewegingen van voetgangers en fietsers. De verbinding met de Franziusstraße heeft een zelfde functie en karakter. Op deze manier kunnen geasfalteerde wegen tot het minimaal noodzakelijke gereduceerd worden en de ruimte voor groen en landschap gemaximaliseerd worden. Verbindingen met de Medienhafen en evenals met de oostelijke dok A zijn in het concept opgenomen, voortgezet en samengevoegd in de ruime trap op het hoofd van het nieuwe stadstrand. Op het grensvlak tussen Medienhafen en Holzhafenpark, in het verlengde van de Franziusstraße, ontstaat een stedelijke, openbare ruimte, waar een nieuwe pergola fungeert als een filter tussen het strand en de bebouwing.

Landschap en Openbare Ruimte
De Holzhafenpark wordt gekenmerkt door de vier elementen die allemaal bijdragen aan de kwaliteit van leven in het nieuwe gebied en stimuleren om uit te rusten, elkaar te ontmoeten, te bewegen, en gemotiveerd te werken
• het Stadstrand
• het Strandpark
• de verbindende Parkwelle / het golvende park
• de promenade langs het haven bekken B

Het Stadstrand
In de zomer genieten vroege vogels in de ochtend de stilte van deze plek; voor de lunch of in de avond ontmoeten bewoners en mensen die in de haven werken elkaar op de grote trap of duiken vanaf de zwemstijgers in het water. Tijdens de koelere seizoenen, nodigt de trap nog steeds uit om elkaar te ontmoeten en verbindt deze tegelijkertijd de verschillende voetganger routes in de haven.

Het Strandpark
Het Strandpark verbindt de context, het stadstrand en Parkwelle. Wandelaars genieten onder de oude bestaande bomen van het uitzicht op het reilen en zeilen in de haven; sport en fitness liefhebbers vinden een plek om in de buitenlucht te trainen en andere relaxen, na een inspannende vergadering, met uitzicht op het water.

De Parkwelle
Als een zwevende, golvende luifel verbindt de Parkwelle zowel in horizontale als verticale richting alle wegen en functies, evenals openbare en semi-publieke ruimtes. Met een uitnodigende trap in het noorden, die onder andere gebruikt kan worden voor outdoor-activiteiten, verbindt de Parkwelle het noorden van het schiereiland met het zuiden van het havenbekken B , waar in de toekomst de Parkwelle verlengd en uitgebreid kan worden. Bouwvolumes worden door het dak van de Parkwelle geponst. Grote openingen in het dak van de Parkwelle markeren de verbindingen in Oost-West richting en laten licht doordringen tot op het mobiliteits niveau, waar sharingservices en E oplaad stations zich bevinden. Tevens zijn langs deze met daglicht overgoten passages de ingangen voor de verschillende functies gesitueerd. Lichte, transparante gevels omsluiten de ruimten onder de golvende Parkwelle. Er ontstaat een zeer aantrekkelijke, dynamische plek, die uitnodigt om elkaar te ontmoeten, hier van gedachte te wisselen, samen te werken of samen te genieten en te sporten. De Parkwelle is het vlaggenschip van de Holzhafenpark, een levendige motor, die in sociale, ruimtelijke en functionele opzichten verbindt, zowel overdag als in de avonduren. Mensen werken hier in moderne, open-office-space kantoren of co-workingspaces, ontmoeten elkaar in de middag in bistro's en cafés, of s’avonds in restaurants. Heeft men geen zin in hardlopen in het park of op het dak van de Parkwelle, kan men een wellness of fitness studio bezoeken. Maar ook liefhebbers van muziek en tentoonstelling vindt hier een aantrekkelijk aanbod.
De structuur van het golvende Parkwelle dak is geconstrueerd van cross laminated timber , refererend aan de voormalige functie van de haven kenmerkt het materiaal hout de aantrekkelijke, bruisende en inspirerende sfeer.

De Promenade
Rivier cruiseschepen komen aan op een unieke locatie in Düsseldorf. Touristen worden ontvangen in een prachtige groene promenade op twee niveaus, die zijn verbonden door lange hellingbanen en brede trappen. De transparante gevels van de Parkwelle, evenals de atria en de groene gevels van de erboven zwevende bouwvolumes domineren de stedelijke en uitnodigende sfeer. De wandelaars langs de promenade kunnen uitrusten op de zitbanken, op de tredes tussen de aanlegsteigers en hier naar het reilen en zeilen van de haven kijken.

Gebouwtypologieën
De drie torens langs de spoorlijn bepalen de skyline van de Holzhafenpark in het zuiden en voegen zich in de stedenbouwkundige context en het totaalbeeld van de hoogbouw in de Medienhafen. De noordpunt van het schiereiland wordt gemarkeerd met een vrijstaand landmark. Aan de ene kant markeert deze toren de locatie, aan de andere voegt hij zich door zijn positie en de gematigde hoogte in het totaalbeeld van de skyline en respecteert het belang van de toren van de voormalige Prange molen. Vorm en contour van de bouwvolumes zijn dusdanig ontworpen, dat er rond om heen hoogwaardige openbare ruimtes en zichtrelaties ontstaan, en het karakter van het park ook in oost-west richting doorgetrokken kan worden.

Het nieuwe Holzhafenpark markeert de plek en geeft het gebied een eigen, hoogwaardige identiteit. Het verbindt zowel in noord-zuid als oost-west richting het gebied met de Medienhafen. In het Holzhafenpark heerst een sfeer van optimisme en inspirerende levendigheid. Het is de nieuwe, attractieve hotspot in de verruimde Medienhafen voor gevestigde bedrijven, start-ups, bezoekers en omwonende.

Op welke manier en met welke maatregelen het adaptive concept omgezet zou kunnen worden, vertellen de schema’s m.b.t. de verschillende onderwerpen, zoals mobiliteit, landscape design, ecosysteem en watermanagement.